Περί οικουμενισμού 1: Ποιος μπορεί να σωθεί;

Paul Ladouceur  |  English

Τόσο οι ορθόδοξοι οικουμενιστές όσο και οι ορθόδοξοι αντι-οικουμενιστές στηρίζονται στην ίδια θεμελιώδη αρχή, η οποία διατυπώθηκε με σαφήνεια σε μία αντι-οικουμενική διακήρυξη της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους, το Απρίλιο του 1980: «Πιστεύουμε ότι η αγία ορθόδοξη Εκκλησία είναι η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία του Χριστού, η οποία κατέχει το πλήρωμα της χάριτος και της αληθείας».[1]

Ωστόσο, τόσο εκείνοι που είναι υπέρ της οικουμενικής κίνησης όσο και εκείνοι που είναι εναντίον εξάγουν εντελώς διαφορετικά συμπεράσματα από αυτήν την ίδια αρχή. Οι οικουμενιστές, εστιάζοντας στο γεγονός ότι η ορθόδοξη Εκκλησία κατέχει «το πλήρωμα της χάριτος και της αληθείας» καταλήγουν στην διαπίστωση ότι και άλλες Χριστιανικές εκκλησίες διέπονται επίσης από την χάρη και την αλήθεια, έστω και εάν δεν κατέχουν το πλήρωμά τους. Η πραγματικότητα αυτή επιτρέπει την αντιμετώπιση των μη ορθόδοξων Χριστιανών ως αληθινών εν Χριστώ αδελφών, και συνακόλουθα τη δυνατότητα διεξαγωγής του διαλόγου της αγάπης, ο οποίος καλλιεργήθηκε στο πλαίσιο της αμοιβαίας κατανόησης της πίστης και των παραδόσεων μεταξύ των χριστιανών, καθώς και την ανακάλυψη των κοινών στοιχείων τα οποία ενώνουν τους χριστιανούς των διαφόρων ομολογιών. Αυτό δεν συνεπάγεται ισότητα όλων των χριστιανικών κοινοτήτων σε θέματα πίστης και σε θέματα δογματικά, εφόσον οι ορθόδοξοι οικουμενιστές συμφωνούν με τους αντι-οικουμενιστές ότι μόνον η ορθόδοξη Εκκλησία κατέχει το πλήρωμα της χριστιανικής πίστης και αποτελεί την αληθινά ορατή Εκκλησία του Χριστού. >>>

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΣΤΗΝ ΣΕΡΒΙΑ: ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ

Γκέϊλ Ουόλοσακ και Τατιάνα Παουνέσκου  |  English  |  ру́сский

Πρόσφατα στη Σερβία “μια ομάδα ενδιαφερομένων πολιτών” δημοσίευσε μια αίτηση για την “επανεξέταση και διόρθωση της διδακτέας ύλης σχετικά με την θεωρία της εξέλιξης”. Πάνω από 50 ακαδημαϊκοί, και 100 επιπλέον άτομα με μεταπτυχιακούς τίτλους (μεταξύ των οποίων και 5 κληρικοί), υπέγραψαν την αίτηση, και σύντομα κυκλοφόρησε στα πανεπιστήμια της Σερβίας, καθώς και στα υπεύθυνα κυβερνητικά όργανα εκπαιδεύσεως, όπως το Υπουργείο Παιδείας, Επιστημών και Τεχνολογικής Ανάπτυξης. Στην ουσία, η αίτηση ζήτησε την αλλαγή του προγράμματος διδασκαλίας επιστημών στα σχολεία της Σερβίας. Ζήτησε την Εξελικτική Θεωρία του Δαρβίνου να διδαχθεί ως “απλά μια θεωρία”, και να διδαχθεί παράλληλα με μια γραμματική ερμηνεία του βιβλίου της Γένεσης. Το πρόβλημα αυτό δεν είναι νέο στη Σερβία. Ο πρώην Υπουργός Παιδείας έκανε μια παρόμοια προσπάθεια το 2004, αλλά είχε τεθεί σε αναμονή, και έτσι οι προσπάθειες για την τροποποίηση της διδακτέας ύλης των επιστημών ανανεώθηκαν.

Το αξιοσημείωτο σε αυτή τη συζήτηση είναι η ανταπόκριση μιας ομάδας Oρθόδοξων θεολόγων, που διδάσκουν στη Σχολή Ορθόδοξης Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου. (Μπορείτε να διαβάσετε το έγγραφο εδώ στα Σερβικά, και στα Αγγλικά). Μια ομάδα 11 μελών του προσωπικού της σχολής δημοσίευσε μια επίσημη δήλωση εξηγώντας τον λόγο που η αίτηση αυτή είναι όχι μόνο απρεπής, αλλά και αντί-Ορθόδοξη. >>>

Η ΔΙΑΜΑΧΗ «ΜΑΤΙΛΝΤΑ» ΣΤΗΝ ΡΩΣΙΑ, ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ

Κριστίνα Στόκλ  |  English  |  ру́сский

Στα περιβόητα λόγια του Καρλ Μαρξ, «η ιστορία επαναλαμβάνεται. Tην πρώτη φορά ως τραγωδία, και την δεύτερη ως φάρσα». Η αλήθεια αυτής της δήλωσης μπορεί να διαπιστωθεί στη Ρωσία αυτές τις μέρες, στην αναστάτωση γύρω από την ταινία «Ματίλντα», που αναμένεται να προβληθεί σε Ρωσικούς κινηματογράφους στις 26 Οκτωβρίου 2017. Οι διαμαρτυρίες στους δρόμους από ομάδες Ορθόδοξων πιστών, οι κατηγορίες ενάντια στον σκηνοθέτη Αλέξεϊ Ούχιτελ[1] από συντηρητικούς πολιτικούς, δύο αυτοκίνητα που πυρπολήθηκαν από μια ομάδα που αποκαλεί τον εαυτό της «Χριστιανικό Κράτος-Αγία Ρωσία», και μια κοινοβουλευτική επιτροπή που έσπευσε να «εξετάσει» την ταινία μόνο για να την βρει ακίνδυνη…

Η «Ματίλντα» είναι μια φάρσα δημόσιας αναταραχής για “προσβολή ενάντια θρησκευτικών συναισθημάτων».
Η τραγωδία άρχισε το 2012 με το περιστατικό Πούσι Ράϊοτ[2]. >>>

Απελευθερώνοντας τον Οικουμενισμό

Γκράχαμ Μακγκείοκ  |  English  |  ру́сский

Ο Συνοδικός Οικουμενισμός αντικατοπτρίζει τα ιδρυματικά υποδείγματα της διαπλαστικής του περιόδου. Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών ερμήνευσε τον Συνοδικό Οικουμενισμό ως μια συγκέντρωση Χριστιανών – τοπικη, περιφερειακή ή παγκόσμια – για κοινή προσευχή, σύσκεψη, και λήψη αποφάσεων. Επιπλέον, η αναζήτηση της ενότητας θεωρείται ως συνοδική αδελφότητα, με κάθε τοπική εκκλησία να διαθέτει την πληρότητα καθολικότητας και αποστολικοτητας. Όπως άλλα κινήματα, το οικουμενικό κίνημα ακολούθησε τα πρότυπα που διαμορφώθηκαν από την συμφωνία του Μπρέτον Γούντς και το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών στο τέλος του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου, και καθιέρωσε τα δικα του διεθνή ιδρύματα ως συνεισφορά στην επίλυση διενέξεων, την ειρήνη, και την συμφιλίωση.

Εντός του Συνοδικού Οικουμενισμού, οι Προτεστάντες έχουν διαβάσει την πατριαρχική εγκύκλιο του Ιανουαρίου 1920, η οποία κάλεσε για μια κοινωνία εκκλησιών, παρόμοια με την Κοινωνία των Εθνών, ως ένα σημαντικό κίνητρο για την Ορθόδοξη συμμετοχή σε οικουμενικές οργανώσεις. Λιγότερο γνωστό είναι το σύγγραμμα του Γεωργίου Φλωρόφσκυ από το 1933, το οποίο καθορίζει μια «κανονική»[1] και «χαρισματική» Ορθόδοξη εκκλησιολογία. >>>

Τι λείπει από την ‘Κοινή Δήλωση Περί Κλιματικής Αλλαγής’ του Πάπα και του Πατριάρχη

τύλαν Πάχμαν  |  English  |  ру́сский

Στις 1 Σεπτεμβρίου, ο Πάπας Φραγκίσκος και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος εξέδωσαν μια κοινή δήλωση εν όψει του εορτασμού της εκκλησιαστικής Ημέρας Προσευχής για τη Προστασία της Δημιουργίας. Με μια διατύπωση που έχει καταστεί πια τυπική, η δήλωση εξέφρασε ανησυχία για την ευημερία των πτωχότερων των πτωχών, ταυτοχρόνως αγνοώντας τα κύρια μέσα μέσω των οποίων αυτή η φτώχεια έχει ιστορικά ανακουφιστεί, και συνεχίζει μέχρι και σήμερα να μειώνεται: την ανάπτυξη μέσω εκβιομηχάνισης και απορρύθμισης.

Οι ιεράρχες προειδοποιούν: «Τό ἀνθρώπινον καί τό φυσικόν περιβάλλον ὑποβαθμίζονται ἐκ παραλλήλου. Ἐν τῇ πράξει, ἡ ἐπιδείνωσις τῆς καταστάσεως τοῦ πλανήτου ἐπηρεάζει τούς πλέον εὐαλώτους κατοίκους αὐτοῦ. Τά ἀποτελέσματα τῆς κλιματικῆς ἀλλαγῆς ἐγγίζουν πρῶτον καί πρωτίστως αὐτούς, οἱ ὁποῖοι ζοῦν ἐν πτωχείᾳ ἁπανταχοῦ τῆς γῆς.». Πράγματι, εάν οι αυτές οι τάσεις εξακολουθήσουν, πολλοί πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να αυξήσει την εξάπλωση των ασθενειών, τον λιμο, την μόλυνση των υδάτων, και αλλά πολλά, ειδικά εντός των αναπτυσσόμενων χώρων, οι οποίες είναι οι πιο ευπρόσβλητες σε τέτοιους κινδύνους.

Ωστόσο, υπάρχουν σοβαρά προβλήματα μ’ αυτήν την άποψη. >>>

Μετα-Αλήθεια

π. Κυρίλλου Γοβορούν  |  English  |  ру́сский

To παρακάτω άρθρο βασίζεται στην παρουσίαση του συγγραφέα στη Διάσκεψη περί Χριστιανικών προσεγγίσεων στα θέματα άμυνας και αφοπλισμού στις Κάτω Χώρες στις 9 Σεπτεμβρίου 2017

Το λεξικό του πανεπιστημίου της Οξφόρδης ονόμασε τον όρο “μετα-αλήθεια” την επίσημη λέξη του 2016. Αυτό ήταν το έτος εντός του οποίου το φαινόμενο που χαρακτηρίζει αυτή η λέξη επηρέασε σφοδρά τον δυτικό κόσμο. Ήταν η χρονιά του Brexit και της εκλογής του Ντόναλντ Τράμπ ως Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών. H Ανατολική Ευρώπη, όμως, αντιμετώπισε αυτό το φαινόμενο νωρίτερα, τουλάχιστον από το 2014. Στην Ουκρανία, από την οποία κατάγομαι, αυτή η περίοδος της μετα-αλήθειας αναφάνηκε μετά την Επανάσταση της Αξιοπρέπειας, η οποία έλαβε μέρος στο Κίεβο τον χειμώνα του 2013-14. Τοο κύμα της μετα-αλήθειας προσπάθησε να εξαφανίσει τα αποτελέσματα του Ουκρανικού Μαϊντάν. Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι η μετα-αλήθεια που διαδόθηκε από τη Ρωσία γενικά απέτυχε στην Ουκρανία, και γι’ αυτό θα έπρεπε πιθανώς να ευχαριστήσουμε τα αντισώματα ενάντια στην προπαγάνδα τα οποία ανέπτυξε η κοινωνία μας κατά τη Σοβιετική περίοδο. Ο άλλος λόγος είναι η μακροχρόνια συνύπαρξή μας με τη Ρωσία, η οποία δεν αφήνει μεγάλο περιθώριο για αφέλεια. Εν πάση περιπτώσει, ο τυφώνας της μετα-αλήθειας, αφού έπεσε πάνω στην Ουκρανία, προχώρησε δυτικά. Κατέκλυσε κάποιες Ευρωπαϊκές χώρες, και έφτασε στις ακτές της Αμερικής. >>>

Θέματα Για Μια Θεολογία Γάμου

Δαβίδ Δυνν  |  English  |  ру́сский

 

Πρόσφατα, ο Μπράντλεϊ Νασσίφ έγραψε ένα άρθρο για το ιστολόγιο Δημόσια Ορθοδοξία, εντός του οποίου χαρακτήρισε τον γάμο των ομοφυλοφίλων ως ένα από τα πιο πιεστικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει σήμερα η εκκλησία. Αν θέλουμε να διατηρήσουμε τα νεότερα μέλη μας, είπε, «τότε πρέπει να διευκρινίσουμε και να αποσαφηνίσουμε τους λόγους για τους οποίους το Χριστιανικό θεολογικό όραμα απαιτεί τον γάμο να αποτελείται αποκλειστικά από την ένωση ενός άνδρα και μιας γυναίκας.» Ο Νασσίφ έχει δίκιο για το επείγον του θέματος, αλλά κάνει λάθος στο τελικό του συμπέρασμα. Εάν η Ορθοδοξία πρόκειται να επιβιώσει για τις επόμενες γενεές, τότε πρέπει να διατυπώσει ένα Χριστιανικό θεολογικό όραμα γάμου. Χωρίς προσδιορισμούς. Οπουδήποτε κι αν μας οδηγήσει αυτό το όραμα.

Εάν ο παραπάνω ισχυρισμός ακούγεται σαν να αφήνω περιθώριο για το ενδεχόμενο της εκκλησίας να ευλογήσει τις ενώσεις ατόμων του ιδίου φύλου, καταλάβατε σωστά. Αν ακούγεται σαν να υποστηρίζω αυτό το ενδεχόμενο, καταλάβατε λάθος. Η άποψή μου είναι αυτή: κατά την εμπειρία μου, οι άνθρωποι (ιδίως οι νέοι) σπανίως πείθονται όταν οι δήθεν ερωτήσεις που ρωτάει κάποιος περιέχουν ήδη προϋπάρχουσες απαντήσεις που αντιστοιχούν στα πιστεύω του ερωτώντος . >>>

Αμερικανική Ορθοδοξία

Ριχάρδος Μπάρετ  |  English  |  ру́сский

 

Ποιος έχει το δικαίωμα να αποφασίσει το τι σημαίνει να είσαι Ορθόδοξος στην Αμερική; Οι Έλληνες; Οι Ρώσοι; Οι προσήλυτοι; Ξένοι επίσκοποι;

Πώς θα μπορούσαν να συνενωθούν οι ταυτότητες των γεννημένων Ορθοδόξων και των νεοφύτων; – η μάλλον, θα μπορούσαν; Πώς θα μπορούσαμε να ερμηνεύσουμε και να μεταβιβάσουμε το βίωμα της «διασποράς» -που συνδέει την Ορθοδοξία με τον πατριωτισμό η τον εθνικισμό-  μέσα σε ένα Αμερικανικό πλαίσιο; Τι σημαίνει η Ορθοδοξία στην Αμερικανική θρησκευτική αγορά ιδεών; Είναι πραγματικά η ταχύτερα αναπτυσσόμενη θρησκεία στην Αμερική, όπως ισχυρίζονται μερικοί, ή είναι μια λύση που αναζητά ένα πρόβλημα;

Ίσως η πιο σημαντικη – και δύσκολη – ερώτηση είναι αυτή: “Θα υπάρξει ποτέ μια αληθινά Αμερικανική Ορθοδοξία;”

Πολλοί Ορθόδοξοι στην Αμερική επιθυμούν μια δικαιοδοτικά ενωμένη Εκκλησία. Ωστόσο, όπως μας θυμίζει και η παροιμία, πρέπει να προσέχουμε τι ευχόμαστε. Μια Αμερικανική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν ενδέχεται να αντιμετωπίσει με επιτυχία τα ζητήματα που μας διχάζουν, διότι οι διαιρέσεις μεταξύ μας αντικατοπτρίζουν την ευρύτερη Αμερικανική κοινωνία. >>>

Η Προς Εφεσίους Επιστολή 5:20-33 ως Αποστολική Περικοπή του Ιερού Μυστηρίου του Γάμου: Κατάλληλη ή Προβληματική;

Αιδεσιμοτάτων Καθηγητών Αλκιβιάδη Καλύβα και Φιλίππου Ζυμάρη  |  English  |  ру́сский

Στη σύγχρονη εποχή έχει αμφισβητηθεί η καταλληλόλητα της καθιερωμένης αποστολικής περικοπής της τελετής του μυστηρίου του γάμου  (Προς Εφεσίους 5:20-33). Πώς αντιλαμβάνεται από τους σύγχρονους ακροατές αυτή η περικοπή, και τι γνώμη προφέρει για τις συζυγικές σχέσεις;

Σε ένα βασικό επίπεδο το καθιερωμένο αυτό εδάφιο μπορεί να κατανοηθεί μέσα στο πλαίσιο οικιακών κανόνων ειδικά προσαρμοσμένων για τον Ελληνορωμαϊκό κόσμο, εντός του οποίου οι πρώτοι Χριστιανοί βίωναν εν πίστη. Αυτός ο κόσμος ήταν ουσιαστικά πατριαρχικός. Οι οικιακοί κανόνες είχαν καθιερωθεί για να καθοδηγούν τα μέλη του σπιτιού, τους συζύγους, τα παιδιά και τους γονείς, τους δούλους και τους κυρίους, στην σωστή άσκηση των καθηκόντων και των ευθυνών τους. Στο επίκεντρο των προτροπών του εδάφιου είναι ηθικές απόψεις που ρέουν από την νέα ζωή εν Χριστώ, αποκτώμενη μέσω πίστης και του ιερού βαπτίσματος. Παρόμοιοι κώδικες έχουν ενσωματωθεί σε άλλα κείμενα της Καινής Διαθήκης (Προς Κολοσσαείς 3:1-4:5, Προς Τιμόθεον Α 2:8-15, 6:1-2, Προς Τίτον 2:1-10, και Πέτρου Α 2:13-3:7).

Η καθιερωμένη αποστολική περικοπή, λοιπόν, καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο ένας σύζυγος και μια σύζυγος θα πρέπει να συμπεριφέρονται ο ένας με τον άλλον. Στους άνδρες υπαγορεύει να αγαπούν τις συζύγους τους (25), ενώ οι γυναίκες καλούνται να υποτάσσονται στους συζύγους τους (22). Δεν υπάρχει τίποτα εξαιρετικό στην δεύτερη προτροπή. Η αρχαία κοινωνική ηθική θεωρούσε δεδομένη την υποταγή των γυναικών στους συζύγους τους. Η προς Εφεσίους επιστολή, όμως, μας δίνει περισσότερα. Παρέχει μια εξυψωμένη και μεγαλοπρεπή εικόνα του γάμου θεσπίζοντας ριζικά νέες αντιλήψεις, μεταξύ αυτών και την πρωτάκουστη νουθεσία «ἄνδρες ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας ἑαυτῶν, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησε τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἑαυτὸν παρέδωκεν ὑπὲρ αὐτῆς», μια παραίνεση που μετατρέπει τον φυσικό γαμήλιο δεσμό σε ιερό μυστήριο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μια γραμματική εξέταση του κειμένου υποδηλώνει ότι ολόκληρη η περικοπή πρέπει να κατανοηθεί ως εξήγηση του στίχου 5:21: «ὑποτασσόμενοι ἀλλήλοις ἐν φόβῳ Χριστοῦ>>>

ΚΟΙΝΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ

Κριστιάνα Ζένερ Πέπαρντ  |  English  |  ру́сский

Την Παρασκευή 1 Σεπτεμβρίου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Πάπας Φραγκίσκος εξέδωσαν ένα «Κοινόν Μήνυμα διά τήν Παγκόσμιον Ημέραν Προσευχῶν διά τήν Δημιουργίαν». Λίγο πάνω από μία σελίδα, το σύντομο και δυναμικό έγγραφο περιλαμβάνει μια ηθική προσταγή εντός του διαγγέλματος περί προσευχής για τη δημιουργία. Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο Πάπας και ο Πατριάρχης έχουν από κοινού μοιραστεί τις απόψεις τους για το περιβάλλον: το 2002 ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β’ και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος συνέγραψαν μια «Κοινή Διακήρυξη» βασιζόμενη στην Ορθόδοξη θεολογία περί Δημιουργίας και στην Καθολική Κοινωνική Διδασκαλία. Αυτή η διακήρυξη επέκρινε τα περιβαλλοντικά αποτελέσματα «μιας οικονομικής και τεχνολογικής προόδου που δεν αναγνωρίζει και δεν λαμβάνει υπόψη τα όριά της». Σ’ αυτό το έγγραφο, οι προκαθήμενοι των δύο εκκλησιών έκαναν έκκληση για την «ανάπτυξη μιας οικολογικής συνείδησης» και επισήμαναν την σημασία της οικολογικής επιστασίας, της ταπείνωσης, και της εναρμόνισης με το φυσικό (ηθικό) δίκαιο. Αυτές οι ιδέες μπορούν να βρεθούν σε πολλές διδαχές και των δύο εκκλησιαστικών σωμάτων, αλλά είναι αναμφισβήτητο ότι αυτή η νέα παραίνεση της 1ης Σεπτεμβρίου 2017 τονίζει την αλληλεγγύη, την προσφορά, και την συλλογική ευθύνη και δράση με νέους και σημαντικούς τρόπους.

Τι λέει λοιπόν το έγγραφο; Η πρώτη παράγραφος αρχίζει με ένα εδάφιο από την Αγία Γραφή. Στη συνέχεια, ο κύριος προβληματισμός είναι η κλιματική αλλαγή, και ιδιαίτερα οι αρνητικές επιπτώσεις στους ανθρώπους που «ζοῦν ἐν πτωχείᾳ ἁπανταχοῦ τῆς γῆς». >>>