Του Παύλου Λαντοκούρ (Paul Ladouceur)  |  English  |  ру́сский  |  српски

Οι αντίπαλοι της γυναικείας διακονίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία προβάλλουν δύο κύρια επιχειρήματα: την “φυσική κατ’ οικονομίαν τάξιν αρρένων και θηλέων” και την πεποίθηση ότι η χειροτονία των γυναικών θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε άλλες ανεπιθύμητες αλλαγές μέσα στην Ορθοδοξία.

Αυτοί που αντιτάσσονται στην γυναικεία διακονία και διαφωνούν με την χειροτονια των γυναικών σε οποιαδήποτε λειτουργικά, ή ακόμη και μη-λειτουργικά αξιώματα, ισχυρίζονται ότι υπάρχει μια φυσική τάξη, εντός της οποίας ο Θεός όρισε ότι οι γυναίκες πρέπει να υποτάσσονται στους άνδρες. Αυτή η θεωρία της φυσικής τάξης, όμως, θέτει υπό αμφισβήτηση μια θεμελιώδη αρχή της πατερικής ανθρωπολογίας: την οντολογική ισότητα ανδρών και γυναικών. O άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος εκφράζει την αξιοσημείωτη αυτή αρχή με σθένος στον λόγο Λζ’ (6-7), στο πλαίσιο μιας συζήτησης περί αγνότητας και μοιχείας.

Σωφροσύνην, περὶ ἣν ὁρῶ τοὺς πολλοὺς κακῶς διακειμένους, καὶ τὸν νόμον αὐτῶν ἄνισον, καὶ ἀνώμαλον. Τί δήποτε γὰρ, τὸ μὲν θῆλυ ἐκόλασαν, τὸ δὲ ἄῤῥεν ἐπέτρεψαν; Καὶ γυνὴ μὲν κακῶς βουλευσαμένη περὶ κοίτην ἀνδρὸς μοιχᾶται, καὶ πικρὰ ἐντεῦθεν τὰ τῶν νόμων ἐπιτίμια· ἀνὴρ δὲ καταπορνεύων γυναικὸς, ἀνεύθυνος; Οὐ δέχομαι ταύτην τὴν νομοθεσίαν, οὐκ ἐπαινῶ τὴν συνήθειαν. Ἄνδρες ἦσαν οἱ νομοθετοῦντες, διὰ τοῦτο κατὰ γυναικῶν ἡ νομοθεσία… Θεὸς δὲ οὐχ οὕτως· ἀλλὰ, Τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα σου… Καὶ, Εὐλογία πατρὸς στηρίζει οἴκους τέκνων· κατάρα δὲ μητρὸς ἐκριζοῖ θεμέλια. Ὁρᾶτε τὸ ἴσον τῆς νομοθεσίας. Εἷς ποιητὴς ἀνδρὸς καὶ γυναικὸς, εἷς χοῦς ἀμφότεροι, εἰκὼν μία, νόμος εἷς, θάνατος εἷς, ἀνάστασις μία. Ὁμοίως ἐξ ἀνδρὸς καὶ γυναικὸς γεγόναμεν· ἑν χρέος παρὰ τῶν τέκνων τοῖς γονεῦσιν ὀφείλεται…Πῶς οὖν σὺ σωφροσύνην μὲν ἀπαιτεῖς, οὐκ ἀντεισφέρεις δέ; πῶς, ὃ μὴ δίδως, αἰτεῖς; πῶς ὁμότιμον σῶμα ὢν, ἀνίσως νομοθετεῖς; Εἰ δὲ τὰ χείρω σκοπεῖς· ἥμαρτεν ἡ γυνὴ, τοῦτο καὶ ὁ Ἀδάμ· ἀμφοτέρους ὁ ὄφις ἠπάτησεν. Οὐ τὸ μὲν ἀσθενέστερον εὑρέθη, τὸ δὲ ἰσχυρότερον. Ἀλλὰ τὰ βελτίω λογίζῃ; ἀμφοτέρους σώζει Χριστὸς τοῖς πάθεσιν. Ὑπὲρ ἀνδρὸς σὰρξ ἐγένετο; τοῦτο καὶ ὑπὲρ γυναικός. Ὑπὲρ ἀνδρὸς ἀπέθανε; καὶ ἡ γυνὴ τῷ θανάτῳ σώζεται. Ἐκ σπέρματος Δαβὶδ ὀνομάζεται· τιμᾶσθαι ἴσως οἴει τὸν ἄνδρα; ἀλλὰ καὶ ἐκ Παρθένου γεννᾶται, τοῦτο καὶ ὑπὲρ γυναικῶν. Ἔσονται μὲν οὖν οἱ δύο, φησὶν, εἰς σάρκα μίαν· καὶ ἡ μία σὰρξ ἐχέτω τὸ ὁμότιμον.

….

Του Φίλιππου Καρυάτλη (Philip Kariatlis)  |  English

Όταν σκεφτόμαστε την νηστεία στην σύγχρονη Ορθόδοξη Εκκλησία, το μυαλό μας σχεδόν αμέσως τείνει να πάει στους εκκλησιαστικούς κανόνες σχετικά με νηστίσιμα και αρτύσιμα είδη διατροφής. Αυτός ο τρόπος σκέψης συνδέεται ιδιαίτερα με την Μεγάλη και Αγία Τεσσαρακοστή, την πλέον μακρύτερη και σημαντικότερη νηστεία της εκκλησίας. Άρα, όταν πρόκειται για αυτήν την σαρανταήμερη νηστεία, υπάρχουν μερικοί που θα στρέψουν την προσοχή τους σχεδόν αποκλειστικά στο πότε πρέπει να απέχουν από τι, ποια συγκεκριμένα τρόφιμα πρέπει να αποφεύγουν ποιες μέρες, και ποιες είναι οι οδηγίες της Εκκλησίας σε σχέση με τα γαλακτοκομικά η λαδερά, η αλάδωτα φαγητά. Υπάρχουν άλλοι που δείχνουν ακόμα περισσότερο ζήλο, ελέγχοντας προσεκτικά κάθε συστατικό σε κάθε συσκευασία από οτιδήποτε ψωνίσουν στα σουπερμάρκετ, για να είναι σίγουροι ότι δεν υπάρχει ούτε ίχνος «απαγορευμένων» συστατικών. Αυτοί οι ίδιοι, τόσο επιμελείς όσον αφορά ουσίες που δεν επιτρέπονται κατά την διάρκεια της νηστείας, είναι οι ίδιοι που τρελαίνονται από χαρά όταν βρίσκουν νηστήσιμα υποκατάστατα των αγαπημένων τους αρτύσιμων φαγητών. Αυτό που προκύπτει αναγκαστικά από αυτή την νοοτροπία είναι ότι οι πιστοί που ακολούθησαν τις εκκλησιαστικές προδιαγραφές πιστεύουν ότι αν «πέτυχαν» τους διατροφικούς στόχους της νηστείας, τότε είναι έτοιμοι να λάβουν τον αναστημένο Κύριο την νύχτα του Πάσχα. ….

Αιδες. καθηγητή Νικόλαου Καζάριαν (Rev. Dr. Nicolas Kazarian)  |  English  |  ру́сский  |  српски

Η σύγχρονη πανορθόδοξη συνοδική διαδικασία εμφανίστηκε το 1920 παράλληλα με τη δημιουργία της πρώτης παγκόσμιας πολιτικής και πολυμερούς οργάνωσης, την Κοινωνία των Εθνών.[1] Η σχέση μεταξύ των δυο θεσμών γίνεται ακόμη πιο φανερή εάν εξετάσουμε την γνωστή εγκύκλιο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που εκδόθηκε το 1920. Το έγγραφο αυτό καθόρισε σαφώς τον δεσμό μεταξύ της διεθνούς αντιδράσεως στην τραγωδία του Μεγάλου Πολέμου (A’ Παγκοσμίου) και τις πολυμερείς κρατικές συμφωνίες για την πρόληψη μελλοντικών πολέμων, ενώ ταυτόχρονα κάλεσε τις εκκλησίες να συνεργαστούν για να ανοικοδομήσουν και να προωθήσουν την παγκόσμια ειρήνη.

” Όθεν το πράγµα ηµείς γε και κατορθωτόν και είπερ ποτέ εύκαιρον επί τη συντελεσθείση νυν επ΄ αισίοις συµπήξει της Κοινωνίας των Εθνών υπολαµβάνοντες, προαγόµεθα θαρρούντως εκθείναι ενταύθα εν ολίγοις τας σκέψεις και την γνώµην ηµών περί του τρόπου, καθ΄ ον την προσέγγισιν ταύτην και συνάφειαν ενοούµεν και δυνατήν υπολαµβάνοµεν, µετά πόθου εκζητούντες και απεκδεχόµενοι την κρίσιν και την γνώµην και των λοιπών των τε κατά την Ανατολήν αδελφών και των εν τη ∆ύσει και απανταχού σεβασµίων Χριστιανικών Εκκλησιών.»

Αυτό το χωρίο χρησιμοποιείται συχνά ως απόδειξη της ηγεσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου στον τομέα του οικουμενικού διάλογου. Η αλήθειά του αποδείχθηκε με την δημιουργία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών το 1948, τρία χρόνια μετά την ίδρυση των Ηνωμένων Εθνών. ….

Αριστοτέλη Παπανικολάου (Aristotle Papanikolaou)  |  English  |  ру́сский  |  српски

Ο κύριος στόχος του κάθε Ορθοδόξου Χριστιανού είναι να αγωνιστεί προς την θέωση. Η λέξη «θέωση» συχνά φέρνει κατά νου εικόνες υπερηρώων, όπως τον Θώρ, ή θεών του Ολύμπου, όπως τον Δία. Όμως όταν ο Άγιος Αθανάσιος κήρυττε πως «ο Θεός έγινε άνθρωπος ώστε ο άνθρωπος να μπορεί να γίνει θεός», δεν εννοούσε μια ζωή υπερφυσικής δύναμης ή υπεράνθρωπης ηθικής τελειότητας. Το να γίνει κάποιος σαν τον Θεό σημαίνει να αγαπάει όπως αγαπά ο Θεός. Η έννοια αυτής της αγάπης, όπως μας έμαθε ο Ιησούς, είναι το να αγαπάμε ακόμα και τον εχθρό η τον ξένο. Ο αγώνας για την θέωση προϋποθέτει να μάθουμε το πως να αγαπάμε. Συχνά δυσκολευόμαστε αρκετά να αγαπήσουμε ακόμη και τους γονείς, τα αδέλφια, η τους φίλους μας – άρα μπορείτε να φανταστείτε πόσο δύσκολο είναι να μάθουμε πώς να αγαπάμε ειλικρινά τον εχθρό και τον ξένο.

Για να μάθουμε πως να αγαπάμε πρέπει πρώτα να μάθουμε να θεωρούμε κάθε άνθρωπο ως πλάσμα δημιουργημένο κατ’ εικόνα και ομοίωσίν Θεού. Αυτό μπορεί να φαίνεται εύκολο, αλλά δεν είναι. Άλλο είναι να δηλώνουμε προφορικά ότι «ναι, όλοι οι άνθρωποι είναι πράγματι δημιουργημένοι κατ’ εικόνα Θεού», και άλλο να διαμορφώνουμε τον εαυτό μας με τέτοιο τρόπο ώστε αυτή η πεποίθηση να είναι εμφανής στις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις ενέργειές, την ίδια την ύπαρξή μας, και στις σχέσεις μας με κάθε άλλο πρόσωπο, ειδικά εκείνους που διαφέρουν από μάς. ….

Ο αξιότιμος Β. Θεόδωρος Μποζονέλης (The Hon. B. Theodore Bozonelis)  |  English  |  ру́сский

Παρά το γεγονός ότι η παγκόσμια κοινότητα αναγνωρίζει τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο ως πνευματικό ηγέτη όλων των Ορθόδοξων Χριστιανών, η κυβέρνηση της Τουρκίας αρνείται να δώσει νομικό καθεστώς και δικαιώματα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, το ιστορικό Ιερό Κέντρο του Ορθοδόξου Χριστιανισμού στο Φανάρι της Κωνσταντινούπολης. Η έλλειψη νομικού καθεστώτος ουσιαστικά καταργεί το δικαίωμα ιδιοκτησίας και άλλα βασικά πολιτικά δικαιώματα στην Τουρκία για το Οικουμενικό Πατριαρχείο, γεγονός το οποίο εν πράξει αποκλείει την πλήρη άσκηση της θρησκευτικής του ελευθερίας. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν μπορεί να κατέχει, υπό το όνομά του, ούτε καν εκκλησίες για να υπηρετεί τους πιστούς ή νεκροταφεία για να τους αναπαύει. Επειδή στερείται ένα νομικό καθεστώς, το Οικουμενικό Πατριαρχείο μένει ανυπεράσπιστο, και ανίκανο να επιδιώξει τα απαραίτητα νομικά μέσα για να διεκδικήσει δικαιώματα ιδιοκτησίας, ή ακόμη και να επισκευάσει τα λίγα υπάρχοντα κτήριά του χωρίς κυβερνητική έγκριση.

Αντί για νομικό καθεστώς, η Τουρκία έχει θεσπίσει ένα σύστημα κοινοτικών ιδρυμάτων για Ορθόδοξους Χριστιανούς και άλλες μη μουσουλμανικές θρησκευτικές μειονότητες. Σ ’αυτό το σύστημα, τα όλα περιουσιακά στοιχεία και ιδιοκτησίες των προαναφερόμενων μειονοτήτων επιτηρούνται και ελέγχονται από τη Γενική Διεύθυνση Ιδρύσεων[1] της Τουρκικής κυβέρνησης. Η Διεύθυνση ρυθμίζει όλες τις δραστηριότητες των θρησκευτικών κοινοτικών ιδρυμάτων, που περιλαμβάνουν περίπου 75 Ελληνορθόδοξα, 42 Αρμενικά, και 19 Εβραϊκά ιδρύματα. Ο Νόμος Θρησκευτικών Ιδρυμάτων του 1935, και το Διάταγμα του 1936 υποχρεώνουν όλα τα ιδρύματα, μουσουλμανικά ή μη, να δηλώσουν όλες τις ιδιοκτησίες τους, και να τις καταχωρήσουν στην Γενική Διεύθυνση Ιδρυμάτων. ….

Τζέιμς Μάρτιν (Fr. James Martin, SJ)  |  English  |  ру́сский  |  српски

Μια από τις πιο εποικοδομητικές και γόνιμες συνεργασίες μεταξύ Ορθοδόξων, Ρωμαιοκαθολικών, και Προτεσταντών στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι το κίνημα υπέρ ζωής, το οποίο για πάνω από 40 χρόνια έχει προσπαθήσει να δώσει ζωντανή μαρτυρία στο Χριστιανικό μήνυμα ότι κάθε ζωή είναι ιερή, αρχίζοντας από την ζωή ενός βρέφους στην μήτρα. Ενώ κάθε Χριστιανική παράδοση περιλαμβάνει και ορισμένα άτομα που κακολογούνε και κρίνουν ο ένας τον άλλον, σ ’αυτόν τον συγκεκριμένο τομέα σχεδόν όλοι έχουν συνασπιστεί, και συνεργάζονται πιστά για το κίνημα «υπέρ ζωή» (pro–life).

Αλλά εάν πραγματικά πιστεύουμε πως το ανθρώπινο ον είναι ιερό, και θέλουμε να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα αυτού το οικουμενικού οράματος, τότε πρέπει όλοι μας να αφήσουμε πίσω τις διαιρέσεις της κομματικής πολιτικής και να φέρουμε το κίνημα υπέρ ζωής στο αναπόφευκτο του πέρας. Κι αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υποστηρίζουμε την ιερότητα κάθε ζωής, όχι μόνο αυτών στην μήτρα.

Σιγά σιγά οι Χριστιανοί όλων των παραδόσεων έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται ότι για να είμαστε πραγματικά υπέρ ζωής πρέπει να είμαστε επίσης και υπέρ κοινωνικής δικαιοσύνης. ….

Λυδία Κέμι Ίνγκραμ (Lydia Kemi Ingram)  |  English  |  ру́сский  |  српски

Το 2016 ξεκίνησα μια σειρά συνεντεύξεων με Αφροαμερικανούς Ορθόδοξους Χριστιανούς σε τέσσερις περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι προσωπικές αφηγήσεις είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι ενός οποιουδήποτε ευρύτερου εθνογραφικού ερευνητικού έργου (το δικό μου συνδυάζει τις παρατηρήσεις των συμμετεχόντων με την ψηφιακή έρευνα), και προσφέρουν μια βαθιά και προσωπική αντίληψη σχετικά με ένα μέρος της Ορθόδοξης κοινωνίας το οποίο μέχρι και σήμερα παραμένει, για πολλούς, σχετικά άγνωστο.

Ενώ ο αριθμός των Αφροαμερικανών Ορθοδόξων φαίνεται να αυξάνεται, η οποιαδήποτε έρευνα σχετικά με αυτήν την συγκεκριμένη δημογραφική κατηγορία Χριστιανών παραμένει ελάχιστη. Η λίγη έρευνα που υπάρχει επικεντρώνεται είτε σε ιστορικά πρόσωπα, όπως τον π. Ραφαήλ Μόργκαν, τον πρώτο Αφρικανό-Αμερικανό Ορθόδοξο ιερέα, ή σε αφηγήσεις που προέρχονται από μια «κοινότητα πρεσβυτέρων», που αποτελείται από τους πιο εξέχοντες και υποδειγματικούς Αφροαμερικανούς Ορθόδοξους Χριστιανούς. Η υπάρχουσα έρευνα μερικές φορές παρουσιάζει μια μονομερή αφήγηση, μια μονοδιάστατη ιστορία, η οποία αν και δεν ψεύδεται, είναι ατελή. Αρά μένουν πολλά προς μάθησίν στην διασταύρωση του Ορθόδοξου Χριστιανισμού και της Αφροαμερικανικής κουλτούρας. ….

Ντόνα Ρίζκ Ασντούριαν (Donna Rizk Asdourian)  |  English  |  ру́сский  |  српски

Πολλοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί παγκοσμίως εξέφρασαν χαρά όταν ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, κκ Θεόδωρος, χειροτόνησε πέντε νεαρές διακόνισσες τον Φεβρουάριο του 2017. Αν και αρκετά καθυστερημένο, αυτό το ιστορικό γεγονός αναζωογόνησε τις ελπίδες πολλών Ορθοδόξων, και τους υπενθύμισε ότι η Εκκλησία λαμβάνει υπόψιν τις ποιμαντικές ανάγκες του ποιμνίου της. Όπως ανέφερε και ο Δρ. Πέτρος Βασιλειάδης τον περασμένο Νοέμβριο σχετικά με την ανανέωση της γυναικείας διακονίας,  γυναίκες διάκονοι υπήρχαν ανέκαθεν στην Ορθόδοξη Εκκλησία, και σε μερικές από τις Προχαλκηδόνιες Ανατολικές εκκλησίες υπάρχουν ακόμη.

Φυσικά, ο ρόλος των γυναικών στην εκκλησία είναι ευρύ θέμα, και δεν περιορίζεται μόνο σε μια χειροτονηθείσα γυναικεία διακονία. Για τις τελευταίες δεκαετίες άντρες και γυναίκες ανά τον Χριστιανικό κόσμο έχουν εξετάσει σοβαρότερα τον ρόλο των γυναικών στην εκκλησία. Έχουν καταλάβει πως όταν οι γυναίκες γίνονται αναπόσπαστο μέλος του εκκλησιαστικού βιώματος, τότε όλη η κοινότητα αποκτά ένα σημαντικό ποιμαντικό όφελος.

Σε αντίθεση με την επικρατούσα λαϊκή αντίληψη, η εκκλησιαστική παράδοση πάντα υποστήριζε τους ενεργούς γυναικείους ρόλους εντός της εκκλησίας. ….

Μάρκου Μοβσεσιάν (Mark L. Movsesian) |  English  |  ру́сский  |  српски

Η ιστορία της δίωξης των Χριστιανών στην Μέση Ανατολή -η οποία, δυστυχώς, είναι τόσο μακροχρόνια όσο και βίαια, αν και με σποραδικές περιόδους ειρήνης- πρέπει να γίνει μάθημα για τις σύγχρονες Δυτικές προσπάθειές ανακούφισης για τους Χριστιανούς της Μέσης Ανατολής. Ένα σημαντικό ιστορικό επεισόδιο που αξίζει να μελετηθεί είναι το Οθωμανικό κίνημα του 19ου αιώνα, γνωστό ως Τανζιμάτ, το οποίο απεδείχθη καταστροφικό (αν και ακούσια) για τους Αρμένιους και άλλους Χριστιανούς στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το Τανζιμάτ (η λέξη στα Τουρκικά σημαίνει “αναδιοργάνωση”) ήταν ένα εκτεταμένο μεταρρυθμιστικό κίνημα που άρχισε στα τέλη της δεκαετίας του 1830 και κράτησε μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1870. Οι μεταρρυθμίσεις προωθήθηκαν από την Δύση, η οποία επεδίωκε, μεταξύ άλλων, να ανακουφίσει την κατάσταση των Χριστιανών στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αν και το κίνημα ήταν καλοπροαίρετο και είχε κάποιες επιτυχίες, το Τανζιμάτ εξέθεσε τους Χριστιανούς σε μια αγρία και αιματηρή αντίδραση, και εν τέλει επιδείνωσε την κατάστασή τους. Πιστεύω ότι αυτό το επεισόδιο παρέχει πολύτιμα μαθήματα για σήμερα. ….

π. Βαρνάβα Πάουελ (Fr. Banabas Powell)  |  English

Ήμουν μόλις έφηβος, και ήμουν προϊόν μιας τώρα διαλυμένης οικογενείας, με έναν πατέρα που μας είχε αφήσει λίγα χρόνια πριν. Δεν μπορούσε να αναλάβει την ευθύνη της πατρότητας. Tου έπεσε βαριά. Κι έτσι μας εγκατέλειψε, εμένα και τον μικρό μου αδερφό. Η μητέρα μου έπρεπε να γίνει και μάνα και πατέρας.

Στα εφηβικά μου χρονιά ζούσαμε με τον πατριό μου στην Κεντρική Φλόριντα, και εκεί άρχισα να πηγαίνω σε μια Πεντηκοστιανή εκκλησία με τους γείτονές μας. Ο βοηθός του πάστορα αυτής της τεράστιας εκκλησίας ασχολούταν πολύ με την ποιμαντική αρωγή της νεολαίας, ειδικά των αγοριών.

Ήταν παιδεραστής.

Σε ηλικία 13 ή 14 ετών, ο πάστορας αυτός αποφάσισε να με ετοιμάσει για να γίνω το επόμενο του θύμα. Είχε ήδη επιχειρήσει να με αγγίξει ανάρμοστα και με είχε πάρει στο μυστικό του διαμέρισμα στην πόλη, μακριά από την σύζυγό και τους τρεις του γιους, για να συνηθίσω τον χώρο. Αυτό που δεν ήξερα μέχρι αργότερα ήταν ότι αυτός ο πάστορας θα διωκόταν από την εκκλησία του επειδή τον έπιασαν να βιάζει άλλα αγόρια στην ενορία. Αν δεν ήταν για τον πατριό μου, και για έναν άλλον άνδρα που δούλευε στο αεροδρόμιο και κατά σύμπτωση ήταν επίσης μέλος της προαναφερόμενης εκκλησίας, θα είχα ανέβει στο αεροπλάνο, θα είχα επισκεφθεί τον πάστορα και την οικογένειά του στο καινούριο τους σπίτι στο Τενεσί, και κατά πάσα πιθανότητα θα είχα βιαστεί. ….